Trong bối cảnh ngành xây dựng Việt Nam đang đứng trước yêu cầu chuyển đổi số mạnh mẽ, các công nghệ và quy trình quản lý mới như BIM (Building Information Modeling) và CDE (Common Data Environment – Môi trường dữ liệu chung) đã trở thành xu thế tất yếu. Không chỉ còn là lựa chọn tự nguyện, việc ứng dụng BIM và CDE đang từng bước được đưa vào chính sách và lộ trình triển khai chính thức của Chính phủ và Bộ Xây dựng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu, đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát cũng như đơn vị quản lý vận hành: phải đổi mới phương thức quản lý dự án theo hướng hiện đại, dựa trên dữ liệu số.
Tại Việt Nam, BIM đã được nhắc đến từ khoảng năm 2016, nhưng chỉ thực sự chuyển mình mạnh mẽ từ năm 2021 trở lại đây, khi Chính phủ liên tục ban hành các chỉ đạo thúc đẩy ứng dụng BIM trong hoạt động xây dựng. Đặc biệt, Quyết định số 258/QĐ-TTg do Thủ tướng ký năm 2023 về chương trình áp dụng BIM đã xác định rõ mục tiêu: áp dụng BIM trong thiết kế, thi công và quản lý vận hành các công trình xây dựng trọng điểm tại Việt Nam giai đoạn 2023–2030.
Tuy nhiên, việc chỉ áp dụng BIM chưa đủ để tạo nên một môi trường quản lý dự án số hiệu quả. BIM cần một hệ thống quản lý dữ liệu tập trung, đảm bảo tính thống nhất, minh bạch và truy xuất trong suốt vòng đời công trình. Chính vì vậy, CDE – Môi trường dữ liệu chung – đang được xem là nền tảng hạ tầng bắt buộc đi cùng BIM. CDE giúp quản lý tập trung hồ sơ tài liệu, mô hình BIM, thông tin dự án, luồng phê duyệt và trao đổi thông tin giữa các bên liên quan.
Nhiều thống kê chỉ ra rằng khoảng 70–80% sự chậm trễ, đội vốn, hoặc tranh chấp trong xây dựng đều bắt nguồn từ vấn đề thông tin không đồng bộ. Việc mỗi bên trong dự án sử dụng một kho lưu trữ khác nhau như email, Zalo, Google Drive hoặc các hệ thống phân tán gây ra khó khăn nghiêm trọng trong kiểm soát phiên bản hồ sơ, theo dõi lịch sử chỉnh sửa hay truy xuất nguồn gốc dữ liệu.
Trong khi đó, phương pháp truyền thống trong quản lý dự án xây dựng còn tồn tại nhiều hạn chế:
CDE giải quyết trực tiếp các vấn đề này bằng cách thiết lập một nguồn dữ liệu duy nhất cho toàn bộ dự án. Mọi tài liệu đều được quản lý theo phiên bản, được kiểm soát theo quy trình rõ ràng, có phân quyền truy cập và lưu vết hoạt động. Khi kết hợp với BIM, dữ liệu của dự án không chỉ là giấy tờ tĩnh mà trở thành mô hình thông tin số xuyên suốt từ thiết kế, thi công đến bàn giao vận hành.
Sau giai đoạn thử nghiệm ban đầu, thị trường xây dựng Việt Nam đã chứng kiến sự thay đổi rõ rệt trong nhận thức về áp dụng công nghệ. Những cơ quan, doanh nghiệp Nhà nước như Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành, các chủ đầu tư lĩnh vực hạ tầng giao thông, công nghiệp, năng lượng bắt đầu đưa tiêu chí sử dụng BIM và CDE vào hồ sơ mời thầu. Điều này tạo áp lực nhưng cũng là động lực để doanh nghiệp tư nhân phải chuyển mình nếu muốn tham gia vào các dự án lớn trong tương lai.
Một số dự án thí điểm sử dụng mô hình BIM và CDE đã ghi nhận kết quả tích cực: giảm thời gian phê duyệt hồ sơ từ 30–50%, giảm chi phí do sai sót thiết kế lên đến 25%, đồng thời tăng khả năng kiểm soát tiến độ và chất lượng. Tuy nhiên, con đường triển khai BIM và CDE tại Việt Nam vẫn còn thách thức, đặc biệt ở các doanh nghiệp chưa sẵn sàng về hạ tầng số hoặc chưa có quy trình quản lý dữ liệu rõ ràng.
Để không nằm ngoài xu thế số hóa trong xây dựng, doanh nghiệp cần có chiến lược chuyển đổi phù hợp, bắt đầu từ những hành động thiết thực dưới đây:
Chuẩn hóa quy trình quản lý thông tin dự án
Một trong những sai lầm phổ biến nhất khi doanh nghiệp ứng dụng BIM & CDE là chỉ tập trung vào công cụ mà bỏ qua quy trình. Cần xây dựng hệ thống quy trình quản lý thông tin chuẩn, bao gồm quy định lưu trữ hồ sơ, phân quyền tài liệu, cấu trúc đặt tên file thống nhất và quy chuẩn trao đổi dữ liệu giữa các bên. Đây là yếu tố bắt buộc để triển khai BIM và CDE đúng theo chuẩn ISO 19650.
Số hóa dữ liệu và tài liệu dự án
Muốn quản lý dự án theo mô hình số, doanh nghiệp phải số hóa dữ liệu. Tài liệu dự án cần được chuẩn hóa và quản lý tập trung, bao gồm bản vẽ thiết kế, hồ sơ quản lý chất lượng, nhật ký thi công, các văn bản kỹ thuật, tài liệu pháp lý hay hồ sơ nghiệm thu. Việc số hóa vừa giúp giảm thời gian tìm kiếm tài liệu, vừa đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu qua thời gian.
Triển khai CDE phù hợp với điều kiện thực tế
CDE là yêu cầu không thể thiếu trong các dự án BIM, nhưng lựa chọn CDE phù hợp với điều kiện của từng doanh nghiệp lại không dễ dàng. Các nền tảng CDE quốc tế thường đắt đỏ, khó triển khai và không hỗ trợ tiếng Việt hoặc không phù hợp quy trình quản lý tài liệu trong dự án Việt Nam. Do đó, doanh nghiệp cần cân nhắc giữa các nền tảng quốc tế và các giải pháp CDE nội địa có khả năng tùy biến theo quy trình dự án trong nước.
Đào tạo năng lực cho đội ngũ và thay đổi tư duy quản lý
Công cụ chỉ là một phần, yếu tố quyết định thành công của chuyển đổi số là con người. Việc áp dụng BIM và CDE đòi hỏi sự thay đổi trong tư duy quản lý dữ liệu, từ làm việc theo kinh nghiệm sang làm việc dựa trên quy trình và dữ liệu. Các nhóm tham gia dự án như chủ đầu tư, ban quản lý dự án, tư vấn thiết kế, giám sát, nhà thầu thi công cần được đào tạo về phương pháp quản lý thông tin, kiểm soát dữ liệu và sử dụng hệ thống CDE hiệu quả.
Nhiều người lầm tưởng BIM & CDE chỉ phù hợp để làm hồ sơ dự án hoặc trình bày đẹp mắt trong phối hợp mô hình. Thực tế, CDE mang lại hiệu quả quản lý thực tế nếu được triển khai đúng cách. Ví dụ, khi dùng CDE trong dự án thi công, toàn bộ hồ sơ trình duyệt như RFI, Submission, Inspection Request, NCR hay MIR đều được xử lý theo dòng công việc rõ ràng. Các bên tham gia không cần gửi tài liệu qua email hay chat nhóm mà thực hiện phê duyệt trực tiếp trên hệ thống. Dữ liệu dự án được lưu trữ khoa học theo từng giai đoạn, dễ dàng truy vết và đáp ứng yêu cầu kiểm toán hoặc pháp lý khi cần.
Trong bối cảnh đó, việc có một nền tảng CDE phù hợp với thực tế triển khai dự án tại Việt Nam là rất quan trọng. BuildTab CDE+ được phát triển dành riêng cho ngành xây dựng Việt Nam, đáp ứng các nhu cầu quản lý tài liệu dự án, kiểm soát quy trình phê duyệt và hỗ trợ phối hợp dữ liệu BIM theo chuẩn ISO 19650. Ngoài ra, BuildTab CDE+ còn hỗ trợ bàn giao dữ liệu số cho giai đoạn vận hành, giúp công trình có thể vận hành hiệu quả sau khi hoàn thành xây dựng.
Một điểm mạnh khác của BuildTab là đội ngũ triển khai am hiểu quy trình quản lý dự án trong nước, từ giai đoạn thiết kế đến thi công và bàn giao vận hành. Điều này giúp quá trình áp dụng CDE trong doanh nghiệp diễn ra thực tế, phù hợp và tránh tình trạng "áp dụng hình thức" chỉ để hoàn thành thủ tục.
Việc Chính phủ thúc đẩy ứng dụng BIM và chuyển đổi số trong ngành xây dựng là xu hướng tất yếu. Tuy nhiên, BIM chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi đi cùng với CDE – nền tảng quản lý thông tin dự án xuyên suốt. Các doanh nghiệp trong ngành xây dựng nếu muốn tham gia sâu hơn vào các dự án lớn trong tương lai cần phải nhanh chóng chuẩn bị chiến lược chuyển đổi, bắt đầu từ việc chuẩn hóa quản lý dữ liệu, xây dựng quy trình và áp dụng các nền tảng công nghệ phù hợp.
Chuyển đổi số trong xây dựng không còn là câu chuyện của tương lai, mà là yêu cầu của hiện tại. Ai đi trước sẽ có lợi thế cạnh tranh, ai chậm thay đổi sẽ bị đào thải khỏi cuộc chơi của ngành xây dựng hiện đại.
Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi số trong Facility Management
12/11/2025 8:39:48 SA
Khi công nghệ tái định hình ngành xây dựng Việt Nam
17/10/2025 10:23:57 SA
Chuyển đổi số trong ngành xây dựng: Xu hướng tất yếu cho doanh nghiệp
10/10/2025 1:25:59 CH
Quản lý vận hành công trình thời số hóa: Hiểu đúng về BuildTab FM
08/10/2025 1:14:08 CH
Giải pháp tối ưu chi phí và chất lượng trong xây dựng hiện đại
01/10/2025 9:15:04 SA
.png)
Xu hướng công nghệ và thị trường nổi bật
26/09/2025 1:06:49 CH
